Problematiek
Wat is een Autismespectrumstoornis (ASS)?
De meest voorkomende kenmerken van ASS zijn:
· Moeite met contact maken en onderhouden met anderen.
· Zich minder goed in kunnen leven in anderen en ook anderen minder goed aan kunnen voelen.
· Veel moeite hebben met veranderingen.
· Een overmatige belangstelling voor een bepaald onderwerp.
· Uitermate star in denken en doen.
· Veel of juist veel minder gevoelig zijn voor prikkels als pijn en geluid.
· Repeterende gedragingen en vasthouden aan bepaalde routines en structuren.
Wat is ADHD?
Minimaal zes van onderstaande symptomen van aandachtstekort of minimaal zes van de symptomen van hyperactiviteit/impulsiviteit moeten aanwezig zijn
Symptomen aandachtstekort
· Niet goed letten op details of het maken van slordige fouten in schoolwerk, werk of andere activiteiten.
· Moeite hebben de aandacht te houden bij werk of spel.
· Vaak niet lijken te luisteren wanneer er rechtstreeks tegen hem/haar wordt gesproken.
· Instructies worden vaak niet opgevolgd en huiswerk, klusjes of taken op het werk worden vaak niet of tijdig
afgemaakt.
· Moeite met het organiseren van taken en activiteiten.
· Taken die een langdurige mentale inspanning vragen, worden vermeden of heeft er een hekel aan.
· Zaken die noodzakelijk zijn voor taken of activiteiten worden vaak kwijt geraakt.
· Er is snel sprake van afleiding bij externe prikkels.
Symptomen van hyperactiviteit/impulsiviteit
· Er wordt vaak onrustig bewogen met handen/voeten of er wordt gedraaid in zijn of haar stoel.
· Staat vaak op in situaties waarin verwacht wordt dat men zit, zoals in de klas/kantoor/andere werkplek.
· Rent vaak rond of klimt overal op in situaties waarin dit ongepast is. Bij adolescenten of volwassen kan dit beperkt
blijven tot gevoelens van rusteloosheid).
· Moeite hebben zich rustig te vermaken of te spelen.
· Vaak overenergiek zijn of zich gedragen alsof hij/zij wordt aangedreven door een motor.
· Praat buitensporig veel.
· Flapt er vaak al een antwoord uit, voordat een vraag afgemaakt is.
· Heeft vaak moeite om op de beurt te wachten.
· Valt anderen vaak in de rede of legt beslag op anderen.
Een aantal van de symptomen van aandachttekort of hyperactiviteit/impulsiviteit waren reeds voor het twaalfde jaar aanwezig. Sommige effecten van de symptomen zijn op twee op meer terreinen aanwezig. Bijvoorbeeld thuis en op het werk.
Er moeten duidelijke aanwijzingen zijn dat de symptomen een negatieve invloed hebben op het sociale, schoolse of beroepsmatige functioneren. De symptomen worden niet veroorzaakt door een andere stoornis.
Wat is een Burn-out?
Bij een burn-out zijn de meest voorkomende klachten:
· Lichamelijke uitputting
· Niet meer op kunnen laden tot het oude energieniveau
· Concentratieproblemen
· Geheugenklachten
· Gevoelens van incompetentie
· Gevoelens van kwaadheid
· Gevoel van falen
· Slaapproblemen
· Piekeren
· Gespannen gevoel
· Nergens meer toe komen
Deze klachten worden over het algemeen veroorzaakt door persoonlijke eigenschappen (bijvoorbeeld een laag zelfbeeld, de lat hoog leggen, geen ‘nee’ kunnen zeggen) in combinatie met omstandigheden op het werk en eventueel heftige gebeurtenissen in het persoonlijk leven. Kortom de draaglast overschrijdt de draagkracht.
Wat zijn dwanggedachten?
Dwanggedachten, ook wel obsessies genoemd, kenmerkt onder andere de Obsessieve-Compulsieve Stoornis, samen met dwanghandelingen. Dwanggedachten slaan dus op het 'Obsessieve' gedeelte van de stoornis. Dwanggedachten worden gedefinieerd als terugkerende en hardnekkige ideeën, gedachten, impulsen of voorstellingen, die ervaren worden als opdringerig en zinloos. Ze zorgen vaak voor stress bij de persoon die ze ervaart. Een voorbeeld hiervan zou zijn wanneer een persoon op weg herhaaldelijk het idee heeft dat hij of zij het gasfornuis aan heeft laten staan. Dwanggedachten kunnen ook persoonlijk van aard zijn, een voorbeeld hiervan is wanneer een persoon continu gedachten zou hebben in de trant van; 'Ik ben een slecht persoon'.
Mensen die aan OCD (Obsessive-Compulsive Disorder, de Engelse, meer gebruikte naam van deze stoornis) lijden, beseffen vaak dat hun obsessies niet reëel gegrond zijn. Ze kunnen zich bijvoorbeeld heel goed herinneren dat ze het gasfornuis wel degelijk hebben uitgedraaid, maar desondanks blijven angstscenario's, zoals een afgebrand huis, voor het geestesoog opdoemen. Deze angst leidt tot stress en dit zorgt ervoor dat de persoon de dwanggedachten zo graag mogelijk wil elimineren. Als gevolg hiervan zal het stressniveau dalen. Dit is waar de dwanghandelingen aan te pas komen.
Een obsessie wordt pas dwangmatig, wanneer deze continu terugkeert. Iedereen heeft dagelijks last van ongewenste gedachten die zich lijken op te dringen, en ondanks het feit dat dit ook voor stress kan zorgen, is een op zichzelf staande gedachte nog geen dwanggedachte. Dit wordt het pas wanneer deze zich herhaaldeling voordoet en het de belaste persoon niet lukt om zich van deze irreële angsten te ontdoen.
Wat zijn dwanghandelingen?
Dwanghandelingen, ook wel compulsies genoemd, kenmerken onder andere Obsessieve-Compulsieve Stoornis, samen met dwanggedachten. Compulsies worden gedefinieerd als herhaaldelijke, doelgerichte en intentionele gedragingen of mentale activiteiten, als reactie op de dwanggedachte (ook wel obsessie genoemd). De obsessie heeft namelijk voor een hoog stressniveau en een bepaalde mate van angst gezorgd en de compulsie dient om dit stressniveau te verlagen en de angst (gedeeltelijk) weg te nemen. Daarom zorgt het niet uitvoeren van compulsies vaak voor meer angst, omdat de obsessie dan zal groeien. Mensen die aan OCD (Obsessive-Compulsive Disorder, de Engelse en meer gebruikte naam van de stoornis) lijden, krijgen door de compulsies een vals gevoel van controle over hun dwanggedachten. De compulsie leidt vaak tot korte verlichting van de angst, maar in veel gevallen keert de obsessie weer terug en moet de compulsie dus weer opnieuw worden uitgevoerd.
Een voorbeeld van een compulsie is het herhaaldelijk controleren of het gas wel of niet uitstaat. Dit zou als reactie zijn op de dwanggedachte 'Ik heb het gas niet uitgedraaid'. Dwanghandelingen zijn vaak van een ritueel karakter en moeten via strikte richtlijnen worden uitgevoerd. Wanneer dit niet gebeurt, krijgen personen die aan OCD lijden vaak het idee dat het niet gewerkt heeft en de dwanggedachte dus nog steeds uitkomt.
Dwanggedachten keren per definitie steeds terug en om deze reden zal de dwanghandeling ook telkens opnieuw moeten worden uitgevoerd. Dit kan veel tijd in beslag nemen, mensen die aan deze stoornis lijden zijn hier soms uren per dag aan kwijt. Deze personen beseffen vaak heel goed dat dit overbodig en absurd gedrag is, dat veel van hun tijd inneemt. Om deze reden verkeren deze mensen vaak de hele dag door in tweestrijd tussen de ratio en de stoornis. Dit zorgt voor groot psychisch ongemak.
Eetstoornissen
Wat is Anorexia Nervosa?
Anorexia nervosa kenmerkt zich door een verstoord lichaamsbeeld en excessief diëten. Dit leidt tot ernstig gewichtsverlies, hetgeen significant te laag is voor de leeftijd/sekse/lichamelijke gezondheid. Er is een intense vrees om dik te worden of aan te komen in lichaamsgewicht. De ernst van het lage lichaamsgewicht wordt veelal hardnekkig ontkend. Daarnaast is er sprake van een onevenredige beïnvloeding van het zelfbeeld door het lichaamsgewicht en figuur.
Anorexia nervosa komt bij circa 1% van de vrouwelijke en 0.3% van de mannelijke bevolking voor.
Wat is Boulimia Nervosa?
Boulimia nervosa kenmerkt zich door terugkerende eetbui-episoden. Dit wordt gevolgd door gedrag dat gericht is op het voorkomen van gewichtstoename zoals braken, het gebruik van laxeermiddelen en/of plaspillen, vasten en/of overmatig bewegen. De eetbuien en het opvolgende gedrag komt in een periode van drie maanden wekelijks voor. Daarnaast is kenmerkend voor boulimia nervosa dat de zelfwaardering in onevenredige mate wordt bepaald door het figuur en het lichaamsgewicht. Echter is er veelal sprake van een normaal gewicht.
Boulimia nervosa komt circa 10 maal vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. De stoornis begint vaak in de pubertijd of bij jongvolwassenen. Het komt bij circa 1% van de bevolking voor.
Gradaties
· Licht: gemiddeld 1-3 maal per week.
· Matig: gemiddeld 4-7 maal per week.
· Ernstig: gemiddeld 8-13 maal per week
· Zeer ernstig: gemiddeld 14 of meer maal per week.
Wat is een Eetbuistoornis?
Een eetbuistoornis kenmerkt zich door terugkerende eetbui-episoden. In een dergelijke eetbui-episode wordt een hoeveelheid voedsel gegeten die significant groter is dan de meeste mensen in een dergelijke periode onder gelijke omstandigheden zouden eten. De persoon in kwestie heeft tijdens zo’n eetbui het gevoel geen controle te hebben over het eten en is niet in staat om te stoppen met eten of heeft geen controle over de hoeveelheid die er wordt genuttigd. Gedurende een periode van drie maanden komen de eetbuien minimaal 1 maal per week voor.
Minimaal drie van de volgende kenmerken:
· Grote hoeveelheden eten zonder trek te hebben.
· Veel sneller eten dan normaliter.
· Dooreten totdat er een onaangenaam vol gevoel ontstaat.
· Alleen eten of in het geheim vanwege een gevoel van schaamte door de grote hoeveelheden die er wordt gegeten.
· Een gevoel van walging na de eetbui.
Gradaties
· Licht: gemiddeld 1-3 maal per week.
· Matig: gemiddeld 4-7 maal per week.
· Ernstig: gemiddeld 8-13 maal per week
· Zeer ernstig: gemiddeld 14 of meer maal per week.
Wat is een Paniekaanval?
Een paniekaanval kenmerk zich door gevoelens van intense angst. De angstaanval komt plotseling opzetten, bereikt binnen enkele minuten een hoogtepunt en neemt na een tijdje weer af. Angstaanvallen die veroorzaakt worden door stress zijn een signaal dat je wel wat hulp kunt gebruiken om beter om te leren gaan met de oorzaken. Een paniekaanval gaat gepaard met minimaal 4 van de volgende symptomen:
· Hartkloppingen of een versnelde hartslag
· Transpireren
· Trillen of beven
· Een gevoel van ademnood of verstikking
· Het gevoel naar adem te snakken
· Pijn of een onaangenaam gevoel op de borst
· Een gevoel van misselijkheid of maag-/buikklachten
· Duizeligheid, licht in het hoofd of een gevoel flauw te vallen
· Koude rillingen of opvliegers
· Verdoofd of tintelend gevoel
· Gevoelens van onwerkelijkheid (derealisatie) of het gevoel vervreemd van jezelf te zijn (depersonalisatie)
· Angst om ‘gek te worden’ of de zelfbeheersing te verliezen
· Angst om te sterven
Uit onderzoek blijkt dat circa 11% van de volwassen bevolking in de USA over een periode van een jaar één of meerdere paniekaanvallen ervaart. In Nederland ligt dit getal zeer waarschijnlijk lager. Paniekaanvallen komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Wat zijn Somatische klachten?
Er is sprake van somatische klachten wanneer lichamelijke klachten langer dan enkele weken duren en er bij adequaat medisch onderzoek geen aandoening is gevonden die de klachten verklaart. Men noemt dit een somatisch-symptoomstoornis wanneer deze klachten langer dan zes maanden aanhouden en er sprake is van buitensporige gedachten, emoties of gedragingen in reactie op een verklaarde of onverklaarde lichamelijke klacht. Daarbij lijdt de betrokkene onder de lichamelijke klachten of wordt het dagelijks leven significant verstoord vanwege deze lichamelijke klachten. De somatisch-symptoomstoornis is een stoornis van emotie en gedrag. Veel voorkomende klachten zijn:
- hoofdpijn
- misselijkheid
- buikpijn
- vermoeidheid
- pijn bij rug, buik, borst en hoofd
Werkgerelateerde problematiek
Heb je op het werk moeite met plannen en ervaar je hier spanningen door? Dan kan het plezier op de werkvloer aanzienlijk verminderen. Teveel stress op het werk kan op den duur zelfs leiden tot een burn-out. Goed plannen is belangrijk, maar niet voor iedereen even vanzelfsprekend. Het is wel iets dat je kunt leren. Teveel stress veroorzaakt problemen op je werk en ook in je privésituatie. Hoe herken je de problemen bijtijds? Voorkom problemen door ze in een vroeg stadium te signaleren en ermee aan de gang te gaan.
Is de werkdruk te hoog?
Als de werkdruk te hoog is kan dit zorgen voor permanente spanningen op het werk. Er kan gewoon teveel werk zijn, maar het kan ook zijn dat bepaalde karaktereigenschappen je in de weg zitten binnen de werksituatie. Wanneer je bijvoorbeeld perfectionistisch bent en de ‘lat hoog legt’, kan dit in je nadeel uitpakken. Bijvoorbeeld ‘geen nee durven zeggen’ kan ertoe leiden dat anderen steeds meer klusjes naar je toe schuiven. Op den duur doe je voor je gevoel honderd dingen per dag maar aan het eind van de werkweek is je werk nog steeds niet klaar. Daardoor kun je een gevoel van falen hebben. Als je al een laag zelfbeeld hebt, ervaar je wellicht gevoelens van somberheid en misschien heb je weleens last van een paniekaanvallen tijdens de werksituatie.
Voel je je niet op je gemak binnen de werksituatie?
Vanwege een laag zelfbeeld kun je stress ervaren binnen de werksituatie. Wanneer je regelmatig het gevoel hebt dat je het niet goed genoeg doet of dat je niet goed genoeg bent voor de functie, kan dit voor veel spanningen zorgen. Vaak zijn negatieve denkpatronen hier de oorzaak van die over het algemeen niet realistisch zijn.